ze zbiorów i we współpracy z Muzeum Narodowym w Krakowie
w ramach cyklu ?Laureaci nagrody im. J. Cybisa?
Galeria Muzeum Śląska Opolskiego w Opolu, ul. Ozimska 10
wystawa eksponowana od 19.12.2008 do 15.03.2009
Wystawa malarstwa Jerzego Panka była siódmą wystawą z cyklu ?Laureaci nagrody im. Jana Cybisa? w Galerii Muzeum Śląska Opolskiego. Poprzednio w tymże cyklu prezentowaliśmy twórczość Krzysztofa Buckiego (2001), Leona Tarasewicza (2003), Tadeusza Dominika (2004), Stefana Gierowskiego (2005), Jana Dobkowskiego (2006) i Rajmunda Ziemskiego (2008). Wszystkie wystawy czasowe prezentowane są w sąsiedztwie stałej ekspozycji malarstwa Jana Cybisa, Muzeum Śląska Opolskiego jest bowiem posiadaczem największej w Polsce muzealnej kolekcji prac tego artysty.
Jerzy Panek (ur. 1918 w Tarnowie, zm. 2001 w Krakowie) jest laureatem niezależnej nagrody im. Cybisa z 1986 roku. Od 1937 roku studiował w Państwowym Instytucie Sztuk Plastycznych w Krakowie, przemianowanym podczas wojny na Staatliche Kunstgewerbeschule. Po wojnie ukończył studia na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, gdzie studiował w pracowni prof. Zbigniewa Pronaszki (dyplom w 1955 roku). Był jednym z najwybitniejszych grafików polskich XX wieku. Zajmował się w szczególności drzeworytem. Wielkie znaczenie w kształtowaniu się jego twórczości miała podróż do Chin w 1956 roku. Od tego czasu wykonywał drzeworyty bezpośrednio na desce, bez szkiców przygotowawczych. W katalogu wystawy pisze o tym jej autorka, Krystyna Kulig-Janarek (MN w Krakowie): W oparciu o sztukę chińską zrewidował swoje dotychczasowe, wpojone przez Akademię, rozumienie zasad kompozycji, a także odkrył wagę zawierzenia własnemu instynktowi. Te wszystkie głęboko przeżyte doświadczenia sprawiły, że z końcem lat pięćdziesiątych ukształtował swój charakterystyczny, rozpoznawalny i silnie zindywidualizowany język artystycznej wypowiedzi. W zakresie tematów ? niezwykle ascetyczny, bo niemal wyłącznie oparty na pozbawionych anegdoty portretach własnych, przyjaciół, pastuchów, zwierząt, które najczęściej tworzył seriami. W sferze warsztatu ? język bardzo bogaty i zróżnicowany, w każdej kompozycji odmienny, operujący już to drobnymi formami, składającymi się na czytelny i syntetyczny, choć poddany deformacji wizerunek – znak, już to posługujący się zamaszystą, bezbłędną, czasem przerywaną kreską, odsłaniającą coraz to większą i aktywniejszą płaszczyznę szlachetnego papieru.
Niemal kompletny zestaw matryc do drzeworytów, linorytów i prac wykonywanych w innych technikach graficznych artysta przekazał do Muzeum Narodowego w Krakowie. Tu też przechowywany jest największy zbiór odbitek graficznych. Ponadto prace Jerzego Panka znajdują się m.in. w Muzeach Narodowych w Gdańsku, Warszawie i Wrocławiu, w Bibliotece Narodowej, Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich oraz za granicą ? m.in. w Museum of Modern Art w Nowym Jorku, Tate Gallery w Londynie, Kupferstichkabinett w Dreźnie oraz Graphische Sammlung Albertina w Wiedniu.
Wystawa w Opolu była wyborem z olbrzymiej wystawy monograficznej Jerzego Panka, jaka miała miejsce w Muzeum Narodowym w Krakowie w 2006 roku. Pokazaliśmy na niej 38 grafik i 2 obrazy na płótnie. Ekspozycja została przygotowana przez autorkę krakowskiej edycji, Krystynę Kulig-Janarek z Muzeum Narodowego w Krakowie. Stamtąd pochodziły też wszystkie prezentowane prace artysty.
oprac. i scenariusz wystawy Joanna Filipczyk
fot. Jerzy Stemplewski
