Zbiory Działu Historycznego liczą obecnie ponad 6000 pozycji inwentarzowych. Do najstarszych eksponatów, zgromadzonych jeszcze przed wojną w Städtisches Museum Oppeln należą m.in. militaria pruskie przejęte w 1934 r. z 63 Górnośląskiego Pułku Piechoty stacjonującego w Opolu – zbiór starej broni i uzbrojenia uzupełniany był po wojnie i liczy obecnie ponad 300 eksponatów. Jeszcze przed 1945 r. znalazło się w muzeum wiele wytworów śląskiego rzemiosła cechowego. Gromadzono cenne druki i starodruki – również ta część zbiorów systematycznie wzbogacana była w późniejszym okresie, m.in. o liczne polonika z oficyn śląskich z okresu od XVIII do XX wieku. Pokaźna jest także kolekcja kartograficzna z licznymi mapami Śląska.
Dział dysponuje bogatym materiałem ikonograficznym dotyczącym miasta Opola: grafikami, zdjęciami, pocztówkami, rysunkami, planami itp.
Liczący przeszło 5000 sztuk zbiór numizmatów (w tym 10 skarbów monet z terenów dzisiejszego województwa opolskiego) w całości skompletowany został w okresie powojennym. Godne odnotowania są również dwie stosunkowo niedawno pozyskane kolekcje: zegarki i zegary pochodzące głównie z początku XX wieku (przeszło 150 sztuk) oraz naczynia i inne obiekty z wyposażenia apteki z przełomu XIX i XX wieku.
W ścisłym związku z wyposażeniem otwartej niedawno Kamienicy mieszczańskiej przy ul. św. Wojciecha 9 pozostają najnowsze muzealne nabytki z ostatnich kilku lat: meble, sprzęty kuchenne, przybory toaletowe, bibeloty, przedmioty codziennego użytku z końca XIX i z pierwszej połowy XX wieku.
Reprezentatywny dla zbiorów muzeum jest liczny zespół dokumentów i pamiątek związanych z działalnością dwóch polskich organizacji w okresie międzywojennym: Związku Polaków w Niemczech i Związku Harcerstwa Polskiego w Niemczech. Pewna ilość cennych obiektów dotyczy również plebiscytu i powstań na Śląsku.
W zbiorach działu znajdują się także liczne dokumenty, fotografie i pamiątki po znanych postaciach związanych z nowszą historią miasta i regionu m.in.: poecie ludowym z Siołkowic Starych Jakubie Kani, organizatorze polskiego ruchu kulturalnego na Śląsku Alojzym Smolce, działaczu narodowo-społecznym Szymonie Koszyku, pisarzu Stanisławie Wasylewskim, który w Opolu spędził ostatnie lata swojego życia.
Dział zajmuje się także najnowszą historią Opola. Prowadzone są prace naukowo-badawcze nad osiadłymi po 1945 r. mieszkańcami Opolszczyzny. Dział dysponuje, wspólnie z Działem Etnograficznym, bazą danych gromadzącą ponad 84 tysiące informacji o miejscu pochodzenia i osiedlenia się na terenie województwa opolskiego tej ludności. Zgromadzono obiekty związane z historią ruchu ?solidarnościowego? na Opolszczyźnie z lat 1980-1989. Czasy powojenne dokumentuje również zbiór plakatu kulturalnego.
Pracownicy działu:
Witold Garbal ? kustosz, kierownik Działu Historycznego
dr Bogna Szafraniec ? pracownik Działu Historycznego
e-mail: historia@muzeum.opole.pl
tel. (77) 44 31 755 (B. Szafraniec), (77) 44 31 772 (W. Garbal)
