ze zbiorów Muzeum Śląska Opolskiego
W skład kolekcji mebli prezentowanych na wystawie wchodzą głównie sprzęty przekazane Muzeum Śląska Opolskiego w depozyt w latach 50. i 60. XX wieku przez Składnicę Muzealną w Pieskowej Skale. W przeważającej części meble te znajdowały się wcześniej w zbiorach Wawelu, w 1967 r. na mocy decyzji Ministra Kultury i Sztuki stały się własnością opolskiego muzeum. Przez ponad pół wieku przechowywano je w muzealnych magazynach. Dopiero w ostatnich latach pozyskano środki z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego na ich gruntowną renowację.
Większość eksponowanych na wystawie mebli prawdopodobnie stanowiła wyposażenie domów mieszczańskich, dworów szlacheckich i pałaców. Można przypuszczać, że niektóre z nich wykorzystywano początkowo jako sprzęty we wnętrzach klasztornych bądź kościelnych, na co wskazywać mogą płaskorzeźbione fronty mebli ze scenami o tematyce biblijnej (np. Pokłon Trzech Króli, Sąd Salomona, Boże Narodzenie). Prezentowane zabytki pochodzą głównie z XVIII i XIX wieku.
Salonik mieszczański w stylu Ludwika Filipa I
W holu zaaranżowanym na salonik mieszczański umieszczono meble i inne sprzęty składające się na wyposażenie mieszkań około połowy XIX w. Dominuje w nim styl obejmujący lata panowania króla Francji, Ludwika Filipa I (1830-1848), stanowiący odpowiednik środkowoeuropejskiego biedermeieru, kiedy to zaczęto nawiązywać do wcześniejszych epok stylistycznych (przykłady – tapicerowana sofa, krzesła oraz stół a la biedermeier).
Pozostałe elementy wyposażenia wnętrza to m.in. rokokowy, przyścienny stolik konsolowy z lustrem z poł. XVIII w., witrynka, klawikord wyprodukowany w 1. poł. XIX wieku przez firmę Joachima Friedricha Schwarzlosego z Berlina oraz popiersie księżnej z Schaffgotschów wykonane w warsztacie Waltera Schotta w latach 1890 -1910. Na ścianach umieszczono dwa olejne obrazy: portret Józefy z Morskich Antoniowej Ostrowskiej namalowany przez Kazimierza Wojniakowskiego pod koniec XVIII w. oraz portret kobiety autorstwa Stanisława Grocholskiego z lat 1880-1901.
Sale nr 1. i 2.
W sali 1. wyeksponowano skrzynie i komody z poł. XIX wieku. Na uwagę zasługują komody z bogatą dekoracją snycerską oraz z płycinami, w których umieszczono płaskorzeźbione sceny o tematyce biblijnej.
W sali 2. prezentowana jest kolekcja barokowych mebli intarsjowanych i fornirowanych (m.in. komody, komody z nadstawą i skrzynie). Intarsja była techniką popularną w meblarstwie XVIII i XIX wieku – technika ta polega na wykładaniu drewnianej powierzchni mebla płaską dekoracją z innych szlachetnych gatunków drewna o zróżnicowanej kolorystyce i tonacji.
Stojący w kącie sali sekretarzyk inkrustowany kością słoniową jest przykładem modnego w XIX wieku, wielofunkcyjnego ?mebla dla kobiety?.
Sale nr 3., 4. i 5.
Prezentowana jest m.in. tzw. barokowa szafa gdańska, będąca przykładem jednego z najważniejszych typów mebli wytwarzanych od pocz. XVIII wieku przez gdańskich stolarzy. Ten rodzaj szafy długo zachował swą aktualność i wyróżniał się na tle sprzętów pochodzących z innych ośrodków meblarskich. Stolarze gdańscy wytwarzali szafy nie tylko na potrzeby lokalnych odbiorców, stały się one także ważnym produktem eksportowym. Były to meble o znacznej wysokości i szerokości, ustawiano je w gdańskich kamienicach mieszczańskich przede wszystkim w wysokich, obszernych sieniach.
Popularnym w XVIII wieku gatunkiem mebla służącego do przechowywania ubrań była także tzw. szafa wrocławska. Śląsk ? w tym głównie Wrocław ? był w XVIII w. dużym ośrodkiem meblarstwa, co miało związek z dotkliwymi skutkami trzech wojen śląskich (1740-1763), w wyniku których szlachta śląska na nowo wyposażała swoje siedziby w meble i inne sprzęty. Szafa wrocławska to typ mebla o konstrukcji wieńcowej, który charakteryzował się precyzją stolarską, ściętymi narożami, płycinami na frontach drzwi, w których często umieszczano intarsjowane dekoracje figuralne (np. przedstawienia ludzkich postaci, symbole).
Ciekawą formą wyróżnia się kredens w typie tzw. Stollenschranku ? mebel ten służył do przechowywania zarówno ubrań, jak i naczyń.
W kolekcji Muzeum Śląska Opolskiego znajduje się także kilka skrzyń, wśród których najcenniejszą jest płaskorzeźbiona, malowana skrzynia z XVIII wieku, pochodząca prawdopodobnie z północnych Niemiec, na której przedstawiono dwie postacie kobiet z atrybutami, które przypuszczalnie są personifikacjami Afryki i Azji.
Opracowała: Patrycja Farys
Czasowa ekspozycja mebli ze zbiorów Muzeum Śląska Opolskiego została zaaranżowana w salach przeznaczonych na stałą wystawę historyczną.
